ปัจจุบันนี้อุตสาหกรรมเพลงมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องจนกลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตผู้คนไปแล้ว เช่น Black Pink วงเกิร์ลกรุ๊ปเกาหลีใต้ที่ขยายฐานแฟนคลับจากเอเชียไปสู่ทั่วโลก จนส่งผลให้สมาชิกสาวไทยของเรา อย่างน้องลิซ่ากลายเป็นภาพแทนความน่ารักของคนไทยที่ดังไกลในระดับสากล
ภาพ: การแสดงของวงโมรังบง Cr. https://picryl.com/media/moranbong-band-and-the-merited-state-chorus-perfomance2-e0d4a6
ในบทความนี้เราจะพูดถึงวงเกิร์ลกรุ๊ปที่อยู่ในประเทศที่ไม่น่าจะอยู่…
…มันคือประเทศที่ปิดตัวเองมาหลายทศวรรษแล้ว
…ประเทศที่มีระบอบเผด็จการเข้มข้น และคอนโทรลประชาชนของตนในทุกสิ่งอย่างแบบทุกกระเบียดนิ้ว
…ประเทศที่การแอบดูมิวสิควิดีโอของ Black Pink และแอบครอบครองโปสการ์ดรูปน้องลิซ่า อาจทำให้ถูกลงโทษอย่างหนัก
…ประเทศที่ผู้นำมีอำนาจดุจเทวราชา
ใช่ครับ นั่นคือประเทศที่อยู่ถัดจากเกาหลีใต้เพียงเล็กน้อย เรียกว่า “ เกาหลีเหนือ”
ที่เกาหลีเหนือนั้นได้มีวงเกิร์ลกรุ๊ปเล็กๆ เกิดขึ้น … และเรื่องราวของพวกเธอนั้นก็ไม่ธรรมดาเลยทีเดียว ซึ่งบทความในวันนี้ ผมจะพาทุกท่านไปรู้จักกับวง โมรันบง (Moranbong) บุปผาแห่งดนตรีภายใต้เงาคอมมิวนิสต์กันครับความหมายของ “โมรันบง”
ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักกับคำว่า “โมรันบง” ซึ่งเป็นชื่อของวงดนตรีกันก่อนครับ
“โมรันบง” นั้นประกอบด้วยคำภาษาเกาหลีสองคำเชื่อมกัน คือคำว่า "โมรัน" ที่หมายถึงดอกโบตั๋น ซึ่งคนเกาหลีเชื่อว่าดอกไม้ชนิดนี้ เป็นสัญลักษณ์ของความมั่งคั่ง ความโชคดี และความเจริญรุ่งเรือง และคำว่า "บง" ที่แปลว่า "ภูเขา" ดังนั้นโมรันบง จึงหมายความว่า "ภูเขาแห่งดอกโบตั๋น" นั่นเอง
ภาพ: ยอดเขาโมรันบง ในกรุงเปียงยาง Cr. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Moran_Hill,_Pyongyang_%285063173807%29.jpg
อนึ่งคำว่า " โมรันบง " นี้เป็นคำมงคลที่นอกจากจะใช้ตั้งชื่อวงดนตรีหญิงล้วนแล้ว ยังถูกนำไปใช้ตั้งเป็นชื่อสถานที่สำคัญหลายแห่งในเกาหลีเหนือ ไม่ว่าจะเป็น สวนโมรันบง ในกรุงเปียงยาง ซึ่งเป็นพื้นที่พักผ่อนหย่อนใจขนาดใหญ่ หรือถูกตั้งเป็นชื่อแผนกในกองทหารของเกาหลีเหนืออีกด้วย
ถ้าโซลของคุณมี BackPink, เปียงยางของผมก็มี Morunbong!
วงโมรันบงก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 2012 โดยตั้งชื่อตามเนินเขาลูกหนึ่งที่มีทิวศน์สวยงามในกรุงเปียงยาง วงนี้ประกอบด้วยสมาชิกประมาณ 20 คน ซึ่งทุกคนล้วนเป็นนักร้องและนักดนตรีที่มีความสามารถอันดับต้นๆของประเทศ
ภาพ: ทหารชาวเกาหลีเหนือ Cr. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:North_Korea_-_Pueblo_guide_%285532291762%29.jpg
หลังจากเดบิวต์ไปเมื่อราวสิบกว่าปีก่อน จน ณ ปัจจุบัน พวกเธอมีแฟนคลับเป็นจำนวนมากทั้งในเกาหลีเหนือและทั่วโลก ซึ่งสมาชิกแต่ละคนในวงต่างมีความสามารถทางด้านดนตรีขั้นเทพ แถมยังมีคาแรกเตอร์ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวซึ่งเป็นส่วนเสริมให้การแสดงของพวกเธอมีเสน่ห์มากยิ่งขึ้น
สมาชิกเด่นๆในวง ประกอบด้วย หัวหน้าวง ฮยอน ซอง วอล ซึ่งถือเป็นบุคคลที่มีชื่อเสียงในเกาหลีเหนือ เธอเป็นสมาชิกวงออร์เคสตราดังของรัฐบาลเกาหลีเหนือตั้งแต่ทศวรรษ 1990 และเป็นที่รู้จักจากเสียงร้องอันทรงพลัง
ในปี ค.ศ. 2013 เธอหายตัวไปจากบทบาทสาธารณะ จนมีข่าวลือว่าเธออาจถูกประหารชีวิต อย่างไรก็ตาม ในปี ค.ศ.2014 เธอได้กลับปรากฏตัวทางโทรทัศน์อีกครั้ง และได้ตำแหน่งหัวหน้าวงกลับคืนมา
ต่อมา ฮยอน ซอง วอล มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเมืองเกาหลีเหนือ โดยทำหน้าที่เป็นผู้แทนในการประชุมสมัชชาพรรคแรงงานแห่งเกาหลีครั้งที่ 7 ในปี ค.ศ.2016
ภาพ: การแสดงคอนเสิร์ตในประเทศเกาหลีเหนือ Cr. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Scene_at_the_Pyongyang_Opera.jpg
สมาชิกคนสำคัญอีกคนของ วงโมรันบง คือ คิม-ยู-มี ซึ่งเป็นที่รู้จักในฐานะนักไวโอลิน เธอเป็นสมาชิกรุ่นแรกและอยู่กับวงมาอย่างยาวนาน
สมาชิกคนอื่นๆ ของวง ได้แก่ รี ซูจิน มือกีตาร์ประจำวง และคัง ซู ฮยาง นักเปียโนที่มีพรสวรรค์ เป็นต้น
และที่จะขาดไปไม่ได้เลยคือ นักร้องอย่าง พัค-มี-คยอง, โจ-คัม-ฮวา และ คิม-โซ-มี ที่มีเสียงร้องอันทรงพลัง และท่าเต้นสไตล์ทหารที่เน้นความพร้อมเพรียงและแข็งแรง แต่อย่างไรก็ตาม หากมองกันในเชิงรายละเอียดปูมหลังแล้วจะพบว่า พวกเธอหลายคนมาจากครอบครัวที่เป็นอภิสิทธิชนในวงสังคมการเมืองของเกาหลีเหนือนั่นเอง
แนวเพลง และสไตล์
สไตล์ดนตรีของวงโมรันบงนั้นมีความหลากหลาย เป็นการผสมผสานดนตรีเกาหลีแบบดั้งเดิมเข้ากับดนตรีสากล ไม่ว่าจะเป็น ป๊อป ร็อค หรือคลาสสิก
ภาพ: การแสดงของวงโมรันบง Cr. https://www.youtube.com/watch?v=ycdDHP7QfWo
ส่วนใหญ่เนื้อหาของเพลงจะเป็นแนว “โฆษณาชวนเชื่อ” ซึ่งเป็นแนวทางหลักที่สื่อประเทศนี้ต้องทำ คือมักจะเกี่ยวข้องกับการยกย่องคุณงามความดีของระบบคอมมิวนิสต์, เชิดชูผู้นำของประเทศ และสร้างแรงบันดาลใจให้เกิดความรักชาติและผู้นำในหมู่ชาวเกาหลีเหนือ
อย่างไรก็ตามนอกจากเพลงโฆษณาชวนเชื่อแล้ว วงโมรันบงยังร้องเพลงรักและเพลงบัลลาด นอกจากนั้นยังมีการคัฟเวอร์เพลงจากฝั่งตะวันตกดังๆ หลายเพลง เช่น "My Way" ของ แฟรงค์ ซินาตรา และ "Without You" ของ มารายห์ แครี อีกด้วย
วงนี้มี World Tour ไหม?
วงโมรันบงกลายเป็นปรากฏการณ์ทางวัฒนธรรมในเกาหลีเหนือ เมื่อพวกศิลปินสาวได้รับความสนใจจากนานาชาติ โดยเคยได้ไปทำการแสดงนอกประเทศ เช่นใน จีน หรือ รัสเซีย และเนื่องจากเกิร์ลกรุ๊ปวงนี้มีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับ คิมจองอึน ผู้นำเกาหลีเหนือ ทำให้พวกเธอมักได้รับโอกาสให้ขึ้นแสดงในอีเว้นต์สำคัญต่างๆ ที่ท่านผู้นำเข้าร่วม เช่นงานเดินสวนสนามของทหารและการประชุมทางการเมือง เป็นต้น ซึ่งส่งผลให้พวกเธอกลายเป็นสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมของประเทศไปเลย
ภาพ: สมาชิกในวงโมรันบง Cr. Facebook: Moranbong Band- fanpage
รวมคำวิจารณ์เกี่ยวกับวงโมรันบง
เมื่อเป็นวงของรัฐบาลเกาหลีเหนือที่ชาวโลกมองด้วยความอึนๆ แน่นอนว่าวงโมรันบงย่อมต้องถูกวิพากษ์วิจารณ์ ซึ่งผมจะนำข้อวิจารณ์มาสรุปให้ฟังครับ
ภาพ การแสดงคอนเสิร์ตในประเทศเกาหลีเหนือ โดยมีรูปของอดีตผู้นำคิมอิลซุงอยู่ด้านหลัง Cr. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Mangyondae_Schoolchildrens_Palace_in_Pyongyang_05.jpg
โฆษณาชวนเชื่อ: สื่อตะวันตกต่างมองว่าวงโมรันบงนั้นเป็นเครื่องมือสำหรับโฆษณาชวนเชื่อของเกาหลีเหนือ เนื่องจากพวกเธอร้องเพลงที่เน้นการเชิดชูผู้นำประเทศ ตลอดจนส่งเสริมอุดมการณ์คอมมิวนิสต์ของเกาหลีเหนือ ซึ่งอันนี้เป็นปกติอยู่แล้ว
ขาดเสรีภาพและความเป็นศิลปิน: เป็นที่เชื่อกันอย่างกว้างขวางว่า การแสดงของวงโมรันบงนั้นถูกควบคุมอย่างเข้มงวดโดยรัฐบาลเกาหลีเหนือ สมาชิกในวงนั้นขาดเสรีภาพในการแสดงออกโดยสิ้นเชิง และเพลงต่างๆที่วงโมรันบงทำออกมา นั้นขาดความคิดสร้างสรรค์ เนื่องจากผลิตออกมาเพื่อส่งเสริมการโฆษณาชวนเชื่อของรัฐบาลเป็นหลัก
การละเมิดสิทธิมนุษยชน: มีรายงานการละเมิดสิทธิมนุษยชน ซึ่งรวมถึงการบังคับใช้แรงงานและการแสวงประโยชน์ทางเพศ ต่อผู้หญิงที่ทำงานในวงการบันเทิงเกาหลีเหนือออกมาเป็นระยะ ซึ่งผู้ติดตามการเมืองเกาหลีเหนือหลายคนเห็นว่าสมาชิกวงนี้ก็อาจตกเป็น “หนูๆ” ของเหล่าผู้นำเกาหลีเหนือด้วย
ความพิเศษ: วงโมรันบงมุ่งเน้นไปที่การสร้างความบันเทิงให้กับชนชั้นสูงทางการเมือง และการทหารของเกาหลีเหนือเป็นหลัก ประชาชนส่วนใหญ่นั้นไม่สามารถเข้าชมการแสดงของพวกเธอได้ ซึ่งนักวิจารณ์ตะวันตกถึงขึ้นระบุว่าวงโมรันบงนั้นเป็นสัญลักษณ์ของความไม่เท่าเทียมอันเด่นชัดในประเทศเกาหลีเหนือเลยทีเดียว
ภาพ: การแสดงในสนามกีฬาขนาดใหญ่ ที่กรุงเปียงยาง ประเทศเกาหลีเหนือ Cr. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Glorious_Country_18.jpg
ไม่ว่าอย่างไรก็ตาม เราคงไม่สามารถที่จะปฏิเสธได้ว่า การเกิดขึ้น และคงอยู่ของวงโมรันบงจากประเทศเกาหลีเหนือนั้น ได้สร้างสีสันให้กับวงการดนตรีของโลกได้มากมายเลย และเป็นหลักฐานที่ย้ำชัดว่า ไม่ว่าในสถานที่แบบใด มนุษย์เราก็ยังคงต้องการเสียงดนตรีเพื่อปลอบประโลมอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน
…และนี่คือเรื่องราวทั้งหมดของ วงเกิร์ลกรุ๊ปวงหนึ่งภายในดินแดนสุดลับแลแห่งหนึ่งของโลก อย่าง “โมรันบง” ครับ
เนื้อหาน่าสนใจที่เกี่ยวข้อง
Narcoculture: เมื่อเจ้าพ่อค้ายากลายมาเป็นความป๊อป ! มังงะ ปะทะ มันฮวา : สงครามวงการการ์ตูน ความหวานเคลือบคราบน้ำตา: เรื่องราวช็อคโกแลตรูปมือของเบลเยี่ยม
อ้างอิง:
หนังสือ : The Moranbong Orchestra. North Korea's weapons of mass propaganda?, Julian Klose
https://time.com/5103724/north-korea-moranbong-band-winter-olympics/
https://accesson.kr/rks/assets/pdf/7831/journal-20-2-7.pdf
https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/music/features/moranbong-north-korea-s-allgirl-band-is-hoping-to-start-a-popcultural-revolution-a6813176.html
สวัสดีครับ ผมชื่อ พงศ์ศรณ์ ภูมิวัฒน์ เป็นคนเขียนงานสารคดีชุด The Wild Chronicles ซึ่งจะพูดถึงเกร็ดประวัติศาสตร์ สงคราม เรื่องต่างประเทศ และการท่องเที่ยวไปในสถานที่แปลกๆ มาอธิบายให้เข้าใจง่ายๆ
รักหมารักแมวรักการเล่นเกม!
